Wat is Burlesque nu eigenlijk?
Lydia Thompson en haar British Blondes
Burlesque is oorspronkelijk een podiumdans om te entertainen en het publiek te doen lachen, met een speels, uitdagend kantje. De oorsprong van het woord burlesque is ‘burla’, Italiaans voor ‘grapje’. Burlesque is geen dans met vaste pasjes of ritmes, maar eerder een stijl waarbij alles draait om de kunst van het teasen, het verleiden! Afhankelijk van wie je het vraagt, zijn er duizend-en-één manieren om burlesque te beschrijven. De stijl heeft dan ook ongelofelijk veel veranderingen doorgemaakt tijdens de laatste honderdvijftig jaar. We laten ze even de revue passeren!
In het begin van de negentiende eeuw ontstonden er volledige shows met dubbelzinnige en satirische humor, dans, zang en goochelwerk. Deze burlesque shows waren een manier om te spotten met de hogere klassen van de maatschappij. Dat gebeurde in gewaagde outfits, zeker als we rekening houden met de Victoriaanse stijl van die tijd.
Striptease was ongehoord, maar tijdens deze shows durfden de artiesten wel eens een pols of - schandalig! - een enkel te ontbloten. Alsof dat nog niet genoeg was, droegen ze aansluitende pakjes die absoluut niets aan de verbeelding overlieten.
Rond 1920 kreeg burlesque pittige concurrentie van radio en film. Om hier tegen op de boksen, begonnen dansers meer en meer striptease-elementen te gebruiken in hun choreografieën. Net zoals de populaire mode, werden ook de outfits van de dansers en acteurs steeds korter en bloter.
Josephine Baker
Uiteindelijk werd het strippen zo schandalig dat publiekelijk naakt, ook artistiek, in Amerika bij wet verboden werd. Burlesque bleef echter bij zijn roots van spot en satire en volgde de letter van de wet. Niemand was nog naakt, ze hadden wel hele kleine G-strings en de tepels werden bedekt met pasties, met of zonder kwastjes.
Deze periode kunnen we zien als de gouden jaren van burlesque, waar alles steeds grootser werd. Dansers gebruikten gigantische props, extravagante decors en opvallende kostuums. Geen idee was te groots en het genre veroverde de wereld bij storm. De namen van sommige dansers uit deze periode zijn nog steeds legendarisch. Denk maar aan Josephine Baker, Sally Rand, Gypsy Rose Lee, Lili St. Cyr, …
Tempest Storm treedde in 2010 nog op in de Burlesque Hall of Fame.
Door de opkomst van de porno-industrie in de jaren ‘60 werd burlesque plotsklaps een pak minder populair. Mensen waren minder enthousiast om een ticket te kopen om bijna naakte dames op een podium te zien dansen, als ze volledig naakte dames kunnen zien op video of op tv in de late uren. Beetje bij beetje belandde burlesque in de schaduw. Onbekend werd onbemind…
Op het einde van de twintigste eeuw zien we een heropleving van het genre in neo-burlesque. Het genre werd nieuw leven ingeblazen en er ontstonden talloze nieuwe subgenres binnen burlesque.
Dita Von Teese
Zo heb je Classic American Burlesque. Daar zien we de grootsheid van de Roaring Twenties herleven met grote verenwaaiers, fluffy boa’s, uitdagende striptease en voldoende vrouwelijk bloot op het einde van de choreografie. Dit genre bracht ons één van de bekendste hedendaagse burlesque danseressen: Dita Von Teese.
Daarnaast zien we Bump and Grind, een vintage burlesque stijl die zijn inspiratie zoekt binnen de buikdans. De stijl veroverde zijn plaatsje als choquerende stijl met de volgende aankondiging op de wereldtentoonstelling: “When she dances, every fiber and every tissue in her entire anatomy shakes like a jar of jelly from your grandmother’s Thanksgiving dinner”.
Iedereen die de film Burlesque zag, kent de showgirl stijl. Even grote waaiers, boa’s en props als de Classic American Burlesque, maar minder nadruk op het strippen en meer aandacht voor het teasen.
Dansers die zichzelf niet al te serieus nemen, vonden hun plaats in de Cheesecake stijl. Ze baseren zich op de klassieke pin-ups, maar dan naakter, en brengen het spottende element van burlesque in de spotlight. Spotten met de elite of zelfspot, aan jou de keuze!
Nerds heb je overal, zo ook onder dansers, en zo ontstond Nerdlesque. Hier zoeken ze hun inspiratie bij superhelden, films, boeken, …